Ghee is een onmisbaar product in de Ayurvedische keuken en wordt als een van de beste vetten gezien. Ghee kan op hoge temperaturen worden gebruikt, bevat essentiële bouwstoffen, beschermt het zenuwweefsel, versterkt het immuunsysteem en bevordert de vruchtbaarheid, intelligentie en de mentale functies. Bovendien kan ghee goed worden opgenomen in het lichaam. Voor Vata en Pitta types is ghee ideaal, ben je meer een Kapha type gebruik ghee dan in kleine hoeveelheden. Alleen wanneer je een verhoogd cholesterolgehalte hebt is het raadzaam dit vet niet te gebruiken. In deze blog vertel ik je hoe je zelf ghee kunt maken.
Ghee kan je namelijk heel gemakkelijk zelf maken. Gebruik daarvoor biologische ongezouten boter, bijvoorbeeld van Demeter of de Weerribben, deze zijn verkrijgbaar bij een biologische supermarkt. Daarnaast heb je nodig een glazen pot (of potten) met luchtdicht deksel (schoongemaakt in kokende soda en nagespoeld met kokend water en goed droog gemaakt). Een schone theedoek of stuk kaasdoek. Je kunt ghee het beste in grotere hoeveelheden maken, tijdens het koken brandt een kleine hoeveelheid namelijk sneller aan.
Hoe maak je het? Doe de boter in een hoge pan met een dikke bodem (zorg ook dat de pan goed schoon en droog is voordat je hem gebruikt) en breng de boter aan de kook. Wanneer alle boter gesmolten is en er een schuimlaagje aan de oppervlakte is, zet je het vuur lager. Met een houten spatel roer je nu een keer goed over de bodem van de pan. Laat daarna de boter zachtjes verder koken zonder te roeren. Je laat de boter nu zachtjes pruttelen totdat al het water verdampt is. Hoe lang dit duurt hangt af van de hoeveelheid boter die je gebruikt (zelf gebruik ik meestal twee pakjes boter per keer en dan duurt het ongeveer 20 tot 30 min). Wanneer al het water is verdampt dan gaat de ghee meer knisperen in plaats van pruttelen. Ik gebruik een speciale kookthermometer om de temperatuur te volgen. Wanneer de ghee een aantal graden boven de 100 is, dan is hij klaar. Je ruikt een nootachtige geur en op de bodem van de pan vindt je een laag gestold eiwit dat lichtbruin verkleurd is. Het vet van de ghee is transparant en goudkleurig. Draai het vuur uit en filter de ghee door een doek in een schone en droge glazen pot en sluit deze af met een luchtdicht deksel (zelf verwarm ik de glazen pot aan de buitenkant met heet water, het is me namelijk een keer gebeurd dat door het grote temperatuur verschil het glas brak. Zorg bij het verwarmen van de pot wel dat de binnenkant goed droog blijft!). Wat er achterblijft in de doek, een bruine kleverige substantie, gooi je weg. De ghee stolt vanzelf, dit kan een dagje duren.
Je kunt de ghee buiten de koelkast bewaren en geloof het of niet, maar het blijft wel honderd jaar goed! Gebruik voor elke schep wel een schone lepel en zorg dat er geen damp, water of ander vocht mee in aanraking komt. Gebeurd dit wel dan wordt de ghee ranzig en dat is zonde. Je kan ghee ook gewoon kant en klaar in de supermarkt kopen, deze vindt ik persoonlijk veel minder lekker dan wanneer je hem zelf maakt. Wanneer je hem zelf maakt kan je namelijk een echt goede boter gebruiken en er wat extra liefde in stoppen.
Op de foto zie je het filteren door een kaasdoek, de bodem van de lege pan en de transparante kleur wanneer de ghee net gekookt is.
Waar je de ghee allemaal voor kunt gebruiken? Je kan het bv. i.p.v. boter op een geroosterd broodje smeren (met een klein beetje peper en zout, mmm), sowieso kan je ghee gebruiken i.p.v. boter of andere olie in vrijwel alle gerechten. Je kunt de ghee smelten in een pannetje en daarin je havermout en specerijen even bakken voordat je de (plantaardige) melk of water erbij doet. Hierdoor wordt je havermout minder droog en krijgt het een fijne volle smaak. Ghee is heerlijk in taartjes en andere zoete baksels. Kortom, vet lekker allemaal!